Snelle kunstmatige (sorry) vertaling van het artikel uit France Soir van 25/04/2023 over de EUrsula von der Leyen affaire.
JUSTITIE – Nadat in België een strafrechtelijke klacht werd ingediend tegen de voorzitter van de Europese Commissie, neemt de zogenaamde SMS-affaire een nieuwe wending. De rechter die belast is met het onderzoek zal nu inzage moeten krijgen in de berichten die in het geheim zijn uitgewisseld tussen Ursula von der Leyen en Albert Bourla, de CEO van Pfizer. Vanwege de verdenking dat een megacontract voor de aankoop van vaccins “buiten het kader” is gesloten, zou het een strafbaar feit zijn om deze SMS-berichten, die als administratieve documenten worden beschouwd, niet te overhandigen. Als ze worden vernietigd, zal president von der Leyen zich als openbaar ambtenaar voor de rechter moeten verantwoorden. Over de opleving van deze affaire, die het bestaan van “een pact van corruptie” zou kunnen onthullen, volgens de Franse advocate Diane Protat, wordt in de Franse pers met geen woord gerept, op de zeldzame uitzonderingen van France-Soir en l’Humanité na. Maar wat is er gebeurd met de informatieplicht?
Zeker, de contracten over vaccins waarover per SMS is onderhandeld tussen Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie, en Albert Bourla, voorzitter van de farmaceutische reus Pfizer, hebben veel inkt doen vloeien.
Verscheidene artikelen gingen over de administratieve rompslomp van de zaak, toen leden van het Europees Parlement de CEO van Pfizer tweemaal zonder succes uitnodigden om zich voor het Europees Parlement te komen verantwoorden.
Belangenverstrengeling? Corruptie?
Sinds oktober 2022 loopt er een onderzoek binnen de Europese autoriteiten zelf. Vervolgens is de vereniging BonSens in december een procedure gestart bij de rechtbank van de staat New York om de publicatie te verkrijgen van de beroemde SMS-berichten, die ernstige vermoedens van belangenverstrengeling of zelfs corruptie tegen de voorzitter van de Europese Commissie oproepen.
Er bestaat namelijk geen enkel officieel document over de precieze voorwaarden van de onderhandelingen over het gigantische derde contract voor de aankoop van vaccins door Pfizer, waarmee 1,8 miljard doses gemoeid zijn, voor een bedrag van meer dan 70 miljard euro.
Hoewel deze stap niet veel persaandacht kreeg, klaagde de New York Times (NYT) op 25 januari 2023 op zijn beurt de Europese Commissie aan voor een soortgelijk doel.
Op 5 april 2023 diende de lobbyist Frédéric Baldan een nieuwe aanklacht in, ditmaal in België, bij onderzoeksrechter Frenay in Luik. Zijn klacht betreft rechtstreeks de kwestie van het derde contract voor de aankoop van vaccins en het feit dat het duidelijk buiten het gebruikelijke kader voor onderhandelingen over dit soort contracten is gesloten, waarbij een stuurgroep die de offertes moest beoordelen, werd omzeild. Ursula von der Leyen heeft geen mandaat om in dit soort contracten in te grijpen.
De Belgische wet heeft een bijzonder kenmerk. Een ambtenaar die willekeurig een door de grondwet gewaarborgd recht schendt, riskeert gevangenisstraf (artikel 151 van het strafwetboek). In dit geval gaat het om het recht om elke burger toegang te verlenen tot administratieve documenten.
Een klacht met automatische burgerlijke partijstelling (anders dan in Frankrijk is de beslissing van de rechter om de zaak naar het openbaar ministerie te verwijzen niet vereist) wordt dus geregistreerd voor functievervreemding, usurpatie van titel, vernietiging van openbare documenten, onrechtmatig nemen van belangen en corruptie.
Deze zaak is een echte aardbeving op het Europese politieke toneel, dat al getroffen werd door verdenkingen van corruptie tegen de Europese commissaris voor gezondheid, Stella Kyriakidou, en het QatarGate-schandaal.
Wanbeheer
Hoewel de Europese autoriteiten de burgers geen duidelijkheid wilden verschaffen over de dure voorwaarden voor de aankoop van vaccins, is er wellicht een gerechtelijke oplossing gevonden op het niveau van een staat en zijn jurisdictie, in dit geval België.
Bovendien zetten een tiental Europese staten, waaronder Polen en Bulgarije, nu vraagtekens bij de aankoopprijs van de doses en maken zij zich zorgen over de verplichting om producten aan te bevelen die, al dan niet buiten hun werkelijke doeltreffendheid, geen nut meer hebben wanneer de Covid-19-epidemie voorbij is.
In Frankrijk blijven 46 miljoen doses in handen van de gezondheidsadministratie en zullen zij worden verspild. In Italië worden meer dan 30 miljoen doses verspild en in België meer dan 10 miljoen. Een echte verspilling. Hoe kunnen we het idee steunen – of hebben gesteund – dat we dan extra doses moeten kopen op straffe van aangeklaagd te worden wegens schending van een commercieel contract… dat niemand kan raadplegen? Of, nog erger, een geheime en achterbakse overeenkomst die tijdens het versturen van een sms is gesloten?
Deze situatie, die gunstig is voor de farmaceutische industrie, en vooral voor Pfizer, dat meer dan driekwart van de verkoopcontracten heeft geplunderd, heeft Michèle Rivasi, lid van het Europees Parlement voor Europa Ecologie-Les Verts (EELV), ertoe gebracht te zeggen:
“Het lijkt erop dat het de farmaceutische bedrijven zijn die de pen hebben vastgehouden op het niveau van de Europese Commissie”.
Het parlementslid heeft zich kunnen uitspreken en de zaak in detail kunnen bespreken met onze collega’s van l’Humanité, die de zaak al enkele weken onderzoeken op hun YouTube-kanaal. Valeurs actuelles heeft het onderwerp behandeld in een column van Patricia de Sagazan. De Europese nieuwswebsite Euractiv besteedde aandacht aan de informatie. Sud-Radio versloeg het nieuws met André Bercoff, en gaf het woord aan Maître Protat en Frédéric Baldan.
En dat was het wel zo’n beetje, met uitzondering van France-Soir, dat dit gerechtelijke drama vanaf het begin heeft gevolgd.
Een rampzalig stilzwijgen voor de democratie
Een soap die een groot juridisch en politiek schandaal zou kunnen worden. De voorzitter van de Europese Commissie, die al een problematisch verleden heeft met de Duitse justitie toen zij minister van Defensie was, heeft namelijk veel verontrustende tekenen van vriendschap getoond ten opzichte van Albert Bourla.
De aard van de uitgewisselde tekstberichten moet openbaar worden gemaakt om de Europese instellingen niet nog meer in diskrediet te brengen, die zijn kortgesloten door de enige wens van von der Leyen om deze zaak eenzijdig te behandelen. De Europese instellingen lijden duidelijk aan een zorgwekkende structurele zwakte, namelijk dat zij te zeer zijn blootgesteld aan de macht van industriële en financiële lobby’s.
Sinds het begin van de gezondheidscrisis in 2020 zijn de Franse media over deze kwesties ontwapenend inactief. De deontologie van het Handvest van München, die de burgers objectieve en feitelijke informatie moet garanderen over de gevaren die het algemeen welzijn en het algemeen belang bedreigen, is vergeten.
Dit stilzwijgen is ernstig voor de democratie en de stabiliteit van de politieke sfeer in Europa. In een tijd waarin het wantrouwen van de burgers jegens de media in Frankrijk toeneemt, is deze ongelukkige situatie ook schadelijk voor het imago van Frankrijk, omdat het niet reageert op het falen van de supranationale instellingen die het land nu grotendeels besturen.
